پایگاه تخصصی حوزه زمین و مسکن

انواع دعاوی ملكی در يک نگاه

اگر دقت كرده باشيد معاملات املاك گاهي اوقات به خوبي به پيش نمي‌روند و مشكلات مختلفي براي آن‌ها پيش مي‍‌آيد و گاهي اوقات بين خريدار و فروشنده اختلافي پيش مي‌آيد كه به ناچار بايد به قانون مراجعه كرد. البته دعاوي ملكي در گروه‌بندي مختلفي واقع مي‌شوند و مسائل و موضوعاتي مانند الزام به تنظيم سند رسمي، الزام به اخذ پايان كار و الزام به ايفاي تعهد و فروش مال غير، كلاهبرداري و جعل سند و … در آن‌ها مطرح مي‌شود.

دعاوی حقوقی املاک

در دعاوي حقوقي املاك، دعاوي مانند الزام به فك رهن، الزام به اخذ پايان كار، الزام به اخذ صورت مجلس تفكيكي و الزام به تنظيم سند رسمي، ابطال قرارداد، قرار داشته و دعاوي مربوط به موقوفات عام و خاص، اخذ و مطالبه امور معوقه؛ اخذ و مطالبه اجرت‌المثل، تعديل اجاره‌بها، مطالبه سرقفلي، حق كسب پيشه و تجارت ، تخليه اماكن مشمول، تخليه اماكن مسكوني مشمول قانون سال ۱۳۷۶براساس قانون سال ۱۳۵۶، تخليه اماكن تجاري و مسكوني براساس قانون سال ۱۳۶۲، تجويز انتقال منافع و اخذ به شيعه و الزام به تحويل مبيع همگي جزء دعاوي ملكي به شمار مي‌روند.

دعاوی ثبتی

در دعاوی ملكی، دعاوي ثبتي نيز وجود دارند ولي از آنجائيكه اين نوع دعاوي در گروه‌بندي جداگانه اي قرار مي ‌گيرند به طور جداگانه مورد بررسي قرار مي‌گيرند. در دعاوي ثبتي، مواردي مانند ابطال سند رسمي؛ ابطال اجرايي ثبتي، ابطال عمليات ثبتي، كميسيون ثبتي، ابطال نظريات هيئت اختلاف اداره ثبت، ابطال سند مالكيت، ابطال معامله و افراز ملك، توقيف عمليات اجرايي، و ابطال عمليات اجرايي ثبت و معارضات ثبت مورد رسيدگي قرار مي‌گيرد.

دعاوی ملكی كيفری

در دعاوي ملكي كيفري جرمي واقع مي‌شود كه جرم‌ها همان كلاهبرداري، جعل سند ملكي، استفاده از سند مجعول، فروش مال غير، انتقال منافع املاك غيردولتي، تباني در معاملات املاك، معامله معارض، تغييركاربري اراضي كشاورزي، تفكيك اراضي و ورود غيرمجاز به ملك است.

در دعاوي ملكي همه نوع دعاوي مربوط به ملك مورد رسيدگي قرار گرفته و وكلا از موكل ها در دادگاه دفاع مي‌كنند.

حتي بيشتر دعاوي ملكي مربوط به مشاعات است كه بخاطر اين كه زمين‌هاي مشاعات با كاربري‌هاي هستند كه دو يا چند نفر از زمين واحدي استفاده مي‌كنند و زمانيكه تعارض منافع پيش مي‌آيد در همين لحظه وكيل دعاوي ملكي مي‌تواند دخالت كرده و با بي‌طرفي جريان را خاتمه دهد. مشخص كردن سهم مشاعي مهم‌ترين درخواستي است كه نفرات داراي اختلاف به وكيل دعاوي مراجعه مي‌كنند.

حتي در برخي اوقات دعاوي ملكي راجع به زمين‌هاي كشاورزي است و دو نفر بر سر نحوه استفاده از زمين زراعي يا ثمرات آن دچار اختلاف مي‌شوند.

خلع يد

دعوي خلع يد دعوايي است كه در آن يد عدواني يا غاصبانه متصرف عدواني از ملك غيرمنقول قطع مي‌گردد و شاكي همان كسي است كه نسبت به تصرف ملك خود دعوايي را اقامه كرده است و مدعي است كه كس ديگري ملك او را به زور متصرف شده و از آن بهره‌برداري مي كند.

الزام به تنظيم سند رسمی ملک

در اين نوع قرارداد، خريدار و فروشنده راجع به اموال غيرمنقول وارد دعوي مي‌شوند و زمانيكه يكي از طرفين به تعهدات خود عمل نمي‌كنند، بنابراين وكيل دعاوي ملكي بايد دخالت كرده و به اختلاف طرفين خاتمه دهد.

الزام به تحويل مبيع

طبق قانون مدني تسليم عبارت است از دادن مبيع به مشتري به نحوي كه وي بتواند مبيع را متصرف شده و از آن منتفع شود و قبض نيز عبارت است از استيلاي مشتري به مبيع. اگر فروشنده متعهد به دادن مبيع در زمان خاصي شده ولي آن را به انجام نرسانده در اين صورت خريدار مي‌تواند به دادگاه مراجعه كرده و تحويل مبيع را درخواست كند.

رفع تصرف عدوانی

تصرف عدواني به معني تصرف يك مال غير منقول است كه كسي نسبت به آن رضايت نداشته باشد. بنابراين زمانيكه اين چنين اتفاقي مي‌افتد، شاكي درخواست مي‌كند كه زميني كه بدون رضايت او متصرف شده اند را به او بازگردانند.

دستفروش ملی مشاع

جامعه جايي است كه از افراد مختلفي تشكيل شده و مناسبات و روابطي باهم دارند. گاهي مواقع روابط افراد در رابطه با موارد مشتركي بهم مي‌ريزد. بنابراين مالكان دوست دارند كه قسمتي از مال را كه همان زمين باشد را براي خود تفكيك كنند تا دامنه اختلافات آن‌ها بيش از اين گسترده نشود، ملك‌هاي مشاعي وضعيتي مثل اين دارند و بايد در صورت مشاع بودن به گونه‌اي برنامه‌ريزي شود كه براي طرفين مشكلي پيش نيايد.

تخليه ملک

زمانيكه موجر ملك خود را به مستاجر تا زمان خاصي اجاره مي‌دهد و مستاجر متعهد مي‌شود كه در زمان مقرر ملك را تخليه كند ولي از آن سرباز مي‌زند؛ بنابراين موجر و مستاجر به اختلاقاتي دچار مي‌شوند و در همين زمان وكيل دعاوي ملكي بايد كليه اختلافات بين موجر و مستاجر را رفع كند و در نهايت زماني براي تخليه ملك مشخص مي‌شود تا مستاجر در همان زمان ملك را تخليه كند.